مدل کسب و کار چیست؟ چگونه مدل کسب و کار بنویسیم؟

مقدمه ای در مورد مدل کسب و کار

با نگاهی به آرشیو هاروارد بیرینس ریویو HBD متوجه می شویم که متفکران تجاری از مفهوم “مدل کسب و کار” به طرق مختلف استفاده می کنند و طور بالقوه این تعریف را منحرف و پیچیده می کنند. اصطلاح مدل کسب و کار را خیلی افراد به پیتر دراکر در مقاله ای به نام “مفروضاتی در مورد دستمزد یک شرکت” در سال 1994 می دانند.

در حالی که در آن مقاله هرگز اصلاح “مدل کسب و کار ذکر” نشده است. در واقع، نظریه دراکر در مورد کسب و کار مجموعه ای از فرضیات در مورد آن چه که یک کسب کار انجام می دهد و انجام نمی دهد بود که بسیار شبیه تعریف مایکل پورتر از استراتژی است:

کسب و کارها در مورد اینکه مشتریان و رقبایشان چه کسانی هستند و همچنین فناوری و نقاط ضعف و قوت خودشان فرضیاتی دارند.

جوآن مگرتا ایده مفروضات را بر مدل سازی کسب و کار متمرکز می کند که شامل فعالیت های مرتبط با ساخت و فروش محصول می شود. الکس استروالدر نیز بر اساس مفروضات دراکر در “بوم مدل کسب و کار” خود، روشی در جهت سازماندهی مفروضات ارئه می دهد که شما می توانید مدل های تجاری را مقایسه کنید.

در واقع با توضیحات ریتا مک گرث، وقتی نوآوری ها، پیشرفت های کوچک و کوچکتر به همراه داشته باشند، مدل کسب و کار شما در حال شکست است. شما می توانید با تغییر ترکیب محصولات و خدمات، به تعویق انداختن تصمیمات، تغییر افراد تصمیم گیرنده یا تغییر مشوق ها در زنجیره ارزش یک مدل جدید را ابداع کنید.

مدل کسب و کار چیست؟

ایجاد یک مدل کسب و کار صرفا به معنای تکمیل طرح کسب و کار شما یا تعیین محصولاتی که باید دنبال کنید، نیست. در مورد ترسیم چگونگی ایجاد ارزش مداوم نیز برای مشتریان باید اهمیت ویژه قائل باشید. ایده کسب و کار شما از کجا شروع می شود؟ چگونه باید پیشرفت کند؟ چه زمانی خودتان را موفق خواهید دانست؟ چگونه برای مخاطبان و مشتریان خودتان ارزش ایجاد می کنید؟ این مراحل ساده را برای تامین یک مدل تجاری قوی قبل از طراحی پلان حرفه ای دیجیتال مارکتینگ خودتان دنبال کنید.

1- مخاطبان و مشتریان خاص خود را مشخص کنید.

سنگ بزرگ نشانه نزدن است! هدف قرار دادن مخاطبان گسترده به کسب و کار شما اجازه جذب مشتریانی را که واقعا به محصول یا خدمات شما نیاز دارند نخواهد داد. به جای در نظر گرفتن همه مردم، یا قشر عظیمی از مخاطبان، زمان ایجاد مدل تجاری خودتان، مخاطبان را به دو یا سه شخصیت خریدار دقیق محدود کنید. مشخصات جمعیتی هر شخصیت (از سن، جنسیت، جایگاه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی وغیره)، چالش های رایج و راه حل هایی را که شما ارائه می دهید را بیان کنید.

به عنوان مثال مخاطبان پونیشا ارائه دهنده سرویس های فریلنسری، برنامه نویسان و طراحان وب، مترجمان، سایر ارائه دهندگان خدمات آنلاین (به طور کلی فریلنسرها) مخاطبان اصلی هستند.

همچنین اسکای روم به عنوان یک پلتفرم برگزاری وبینار، آموزش آنلاین و جلسات وب کنفرانس، فعالان حوزه آموزش (دانشگاه ها، موسسات آموزشی و کسب و کارها)، شرکت های خصوصی با مخاطبین گشترده در کشور، اشخاص فعال در حوزه آموزش (اساتید دانشگاه ها، متخصصین) مخاطبان اصلی به شمار می آیند. در ویرگول نیز مخاطبان اصلی ارائه دهندگان محتوای فارسی، خوانندگان محتوای فارسی محسوب می شوند.

2- فرآیندهای تجاری ایجاد کنید.

پیش از شروع فعالیت کسب و کار، باید از فعالیت های مورد نیاز برای عملی شدن مدل کسب و کار خودتان آگاهی داشته باشید. اولین قدم تعیین جنبه اصلی پیشنهادی در کسب و کار خودتان، فعالیت های کلیدی تجاری را تعیین کنید. شما ارائه دهنده خدمات، ارسال محصول یا خدمات هستید؟ مهم ترین فعالیت های کار خودتان را شامل می شود.

به عنوان مثال مهم ترین فعالیت های پونیشا توسعه نرم افزار، توسعه بازار کار آنلاین، بازاریابی و برنامه نویسی محسوب می شود. این فعالیت های اصلی برای آپارات، مارکتینگ، ساختن و نگهداری پلتفرم، افزایش ترافیک سایت و اپلیکیشن، مدیریت ترافیک، ممیزی کردن ویدیوهای نامناسب و خلاف قوانین آپارات، توسعه محصول و تحقیق و توسعه به شمار می آیند.

3- منابع کلیدی کسب و کارتان را ثبت کنید.

شرکت و کسب و کار شما برای انجام فرآیندهای روزانه، یافتن مشتریان و خاطبان جدید و رسیدن به اهداف تجاری به چه چیزی نیاز دارد؟ برای اطمینان از اینکه مدل کسب و کارتان به اندازه کافی برای برآوردن نیازهای کسب و کار شما آماده شده، منابع ضروری کسب و کارتان را مستند و ثبت کنید. مثال های مشترک منابع شامل وب سایت، سرمایه، انبارها، لیست مشتریان، مالکیت معنوی و غیره هستند.

4- یک پیشنهاد ارزشمند قوی ایجاد کنید.

چگونه شرکت شما در بین سایر رقبا متمایز خواهد بود؟ آیا خدمات نوآورانه، محصول انقلابی، یا یک بازگشت جدید در مورد یک مورد علاقه قدیمی ارائه می دهید؟ تعیین دقیق آنچه که کسب و کار شما ارائه می دهد و چرا از رقبا بهتر است، آغاز یک پیشنهاد ارزشمند است. در زمانی که چند پینهاد ارزشی تعریف می کنید، هر کدام را به یک سرویس خدمت یا سیستم تحویل محصول پیوند دهید. این امر مشخص می کند که چگونه در طول زمان برای مشتریان ارزشمند باقی خواهید ماند.

به عنوان مثال ارزش پیشنهادی اصلی ترب تضمین یافتن مناسب ترین قیمت ها، جامعیت و جستجو در تمام فروشگاه های معتبر است. این ارزش برای دیجیاتو، بی طرفی و دسترسی به جدیدترین رخدادها و اخبار معتبر فناوری، تبلیغات هدفمند و با کیفیت، ویژه صاحبین کسب و کارهای دیجیتال قابل تعریف است. آپارات نیز با امکان آپلود و اشتراک گذاری رایگان ویدیو، تبلیغات و برندینگ موثر به شیوه نوین ویژه صاحبان کسب و کار مشغول فعالیت است.

5- شرکای تجاری اصلی خود را تعیین کنید.

خیالتان راحت، یک دست صدا ندارد! هیچ شغلی بدون شرکای کلیدی که به توانایی کسب و کار در ارائه خدمات به مخاطبان و مشتریان کمک کنند، نمی تواند به درستی عمل کند، چه برسد به رسیدن به اهداف تعیین شده. در زمان ایجاد یک بوم کسب و کار، شرکای کلیدی تبلیغاتی، تامین کنندگان و اتحادهای استراتژیک خودتان را انتخاب و تعیین کنید.

به عنوان مثال شرکای اصلی و کلیدی سایت ترب را می توان فروشگاه های برتر بر حسب رتبه بندی سایت و فروشگاه های فیزیکی که پروانه کسب دارند، دانست. در پونیشا نیز قطعا شرکای کلیدی فریلنسرها محسوب می شوند.

6- یک استراتژی تولید تقاضا ایجاد کنید.

اگر برای شرکت مورد نظرتان رویکرد رادیکال ندارد، شما به استراتژی نیاز خواهید داشت که در کسب و کارتان علاقه ایجاد کند، مخاطبان و مشتریان ایجاد کند و برای اتمام فروش طراحی شده باشد. مشتریان و مخاطبان چگونه شما را خواهند یافت؟ مهم تر از همه، آن ها با شنیدن و مطلع شدن از برند و مارک شما باید چه کنند؟ توسعه یک استراتژی تولید تقاضا، نقشه ای از سفر مشتری ایجاد می کند که انگیزه های اصلی مخاطبان را برای انجام اقدامات مستند می کند.

پونیشا از پشتیبانی خوب مشتریان، افیلیت مارکتینگ، سعی در حضور در همه رویدادهای مرتبط جهت آشنایی کارفرمایان بیشتر و میزبانی موفقیت در انجام پروژه ها استفاده می کند. دیجیکالا نیز به عنوان نام آشناترین فروشگاه اینترنتی، با کمپین های مناسبتی، پیشنهادهای شگفت انگیز، باشگاه مشتریان، جشنواره ها، ارائه جوایز قرعه کشی ها، سرویس دیجی بن و پشتیبانی خوب مشتریان استراتژی تولید تقاضا پربازده را تجربه کرده است.

7- جا برای نوآوری بگذارید.

در زمان راه اندازی یک کسب و کار و توسعه یک مدل تجاری، طرح شما بر اساس فرضیات بنا شده است. از این گذشته، تا زمانی که شروع به جذب و استقبال از مشتریان مالی نکنید، چطور می دانید که مدل کسب و کارتان نیازهای مداوم آن ها را تامین می کند؟ به همین دلیل است که در نظرگرفتن فضا برای نوآوری های آینده ضروری و حیاتی است. به جای تصور اینکه برنامه اولیه شما یک سند ثابت است، اشتباه اساسی نکنید. اغلب آن را مرور و در صورت نیاز تغییر در آن ایجاد کنید.

مطمئن باشید هیچکدام از کسب و کارهای موفق و نام آشنا از ابتدا نقشه گنج تکمیل شده نیافتند، این شمایید که این نقشه گنج را ترسیم و تکمیل می کنید. با در نظر داشتن این هفت نکته، می توانید یک برنامه تجاری قوی ایجاد کنید که بتواند موفقیت تجاری استارتاپ شما را تقویت کند.