وایرال مارکتینگ (Viral Marketing) یا بازاریابی ویروسی چیست؟

در این مقاله همراه ما باشید تا ضمن بررسی مفهوم بازاریابی، با نوع خاصی از بازاریابی یعنی وایرال مارکتینگ (Viral Marketing) یا همان بازاریابی ویروسی بیشتر آشنا شویم.

مقدمه ای در مورد بازاریابی

بازاریابی یکی از مهم ترین عناصر موفقیت هر کسب و کار است. بازاریابی به معنای تبلیغ و فروش محصولات یا خدمات به مشتریان نیست، بلکه شامل تحقیق، برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی استراتژی هایی است که به ایجاد ارزش برای هدف گروه های مورد نظر منجر می شود. بازاریابی نقش حیاتی در شناسایی نیازها و خواسته های مشتریان، تعیین قیمت مناسب، توسعه محصولات جدید، افزایش شهرت و وفاداری برند و ارتباط موثر با بازار دارد.

بازاریابی چندین روش و رسانه را برای انتقال پیام خود به مخاطبان استفاده می کند. این روش ها شامل تبلیغات در رسانه های چاپی، رادیو، تلویزیون، اینترنت، پوستر، بروشور، نمایشگاه ها و هدایای تبلیغاتی هستند. همچنین رسانه های اجتماعی، بازاریابی محتوا، بازاریابی دهان به دهان، بازاریابی تجربه و بازاریابی رابطه ای نمونه های دیگر از روش های بازاریابی هستند. هر یک از این روش ها مزایا و معایب خود را دارند و بستگی به نوع کسب و کار، هدف گروه، بودجه و اهداف بازاریابی دارند.

بازاریابی چالش برانگیر و پویا است. با تغیرات سرعت بخشیده در فناوری، رفتار مصرف کننده، رقابت و قوانین، بازاریابان باید همواره در حال گسترش دانش و مهارت خود باشند. بازاریابان باید قادر باشند که تحلیل گران حرفه ای باشند که داده های بازار را جمع آوری، پردازش و تفسیر کنند. همچنین باید خلاق و نوآور باشند که بتوانند استراتژی های جذاب و منحصر به فرد طراحی کنند. در نهایت باید اجراکننده های قوی باشند که بتوانند پروژه های خود را به صورت کارآمد و بهینه پیاده سازی کنند.

اهمیت بازاریابی

1. اطلاع رسانی
2. شناخت مشتری
3. افزایش فروش
4. جذب مشتری
5. ایجاد رقابت
6. برندینگ

سه هدف اصلی بازاریابی

1. استراتژی: استراتژی بازاریابی عبارت است از برنامه ریزی، توسعه دادن و اجرای عملیات بازاریابی.
2. تاکتیک: به مجموعه ای از عملیات هایی که افراد به منظور فروش بیشتر محصولاتشان انجام می دهند، تاکتیک بازاریابی گفته می شود. این تاکتیک ها باید بروز بوده و از روش های جدید در آن ها استفاده شوند.
3. تکنیک: به شیوه ها و روش هایی گفته می شوند که بر روی تاکتیک انجام می شوند. یعنی تاکتیک های متفاوتی را بیان و نسبت به نیاز به کاربرد شرکت بکار برده می شود.

بازاریابی ویروسی چیست؟

بازاریابی ویروسی یک روش بازاریابی است که از شبکه های اجتماعی برای انتشار سریع و گسترده پیام های تبلیغاتی استفاده می کند. این روش بر این اساس کار می کند که مخاطبان پیام را به دوستان، خانواده و آشنایان خود بازنشر دهند و به این ترتیب یک زنجیره از توصیه های شفاهی ایجاد کنند.

بازار یابی ویروسی نوعی بازاریابی خاص که به منظور تشویق کردن افراد برای خرید محصول یا خدمات نیست؛ بلکه برای معرفی برندینگ مورد استفاده قرار می گیرد. در بازار یابی ویروسی شناخت برند مهم است و بازاریابی ویروسی می تواند مقدمه ای بر دیگر بازاریابی ها باشد. چرا که افراد ابتدا شناخت نسبت به برند پیدا کرده و سپس با شیوه های دیگر بازاریابی تشویق به خرید می شوند.

در بازاریابی ویروسی، پیام شما دقیقا مثل یک ویروس عمل کرده و مانند ویروس به سرعت پخش می شود.

تاریخچه بازاریابی ویروسی

این نوع از بازاریابی جدید محسوب نمی شود. از قدیم اخبار و پیغام ها به صورت دهان به دهان و به سرعت پخش می شدند. اما تعریف جدید آن از سال 1996 توسط سرویس دهنده ایمیل به کار گرفته شد. این نوع بازاریابی ویروسی در گذشته نیز به سرعت پخش می شد، اما این مسئله تنها در یک محدوده خاص رخ میداد. در حالی که امروزه به علت وجود شبکه های اجتماعی، افراد می توانند یک پیام را به سرعت به کل دنیا انتقال دهند.

مزایا و معایب وایرال مارکتینگ

بازاریابی ویروسی مزایای زیادی دارد، از جمله:

• هزینه پایین: بازاریابان نیاز به صرف هزینه زیاد برای تولید و پخش پیام ندارند، بلکه به راحتی می توانند از پلتفرم های رایگان یا ارزان شبکه های اجتماعی استفاده کنند.
• برد بالا: بازاریابان می توانند به تعداد زیادی از مخاطبان دسترسی پیدا کنند، به خصوص اگر پیام آن ها جذاب، خلاقانه و ارزشمند باشد.
• اعتبار بالا: بازاریابان می توانند از اعتماد و وفاداری مخاطبان به منابع شخصی خود بهره ببرند و به این ترتیب موجب افزایش شناخت برند و تقویت روابط با مشتریان شوند.

البته بازاریابی ویروسی هم چالش های خود را دارد، مانند:

• عدم کنترل: بازاریابان نمی توانند کاملاً کنترل کنند که پیام آن ها چگونه، توسط چه کسانی و در چه زمان هایی منتشر می شود. این ممکن است منجر به تحریف، سوء استفاده یا سو تفاهم پیام شود.
• عدم پایداری: بازاریابان نمی توانند به طور قطع پیش بینی کنند که پیام آن ها چقدر و چگونه ویرال خواهد شد. بسیاری از پیام های بازاریابی ویرال فقط برای مدت کوتاه مورد توجه قرار می گیرند و سپس فراموش می شوند.
• عدم قابل اندازه گیری: بازاریابان نمی توانند به راحتی نتیجه كمپین های بازاریابی ویرال خود را سنجش كنند. بسیاری از شبكه های اجتماعی داده های كافی در مورد تعاملات كاربران با پیام های تبلیغاتی را فراهم نمی كنند یا اینكه دسترسی به آن ها محدود است.

بازاریابی ویروسی یک روش موثر و مقرون به صرفه برای افزایش شهرت و فروش است، اما نیاز به برنامه ریزی، خلاقیت و تحلیل دقیق دارد. بازاریابان باید پیام هایی را طراحی کنند که مخاطبان را تحریک به اشتراک گذاری کنند و همچنین ریسک های احتمالی را در نظر بگیرند.

انواع بازاریابی ویروسی یا وایرال مارکتینگ

در این قسمت با انواع بازاریابی ویروسی آشنا می شویم.

• روش حیله ای: در این نوع وایرال مارکتینگ، موضوع پاداش در میان است. افراد در این نوع بازاریابی لزوما از محصول یا برند راضی نیستند و فقط به علت بحث پاداش آن برند را دنبال یا برای افراد دیگر میفرستند. برای مثال شرکت اسنپ از این نوع بازاریابی برای خدمات خود استفاده میکند و هنگامی که شما شخصی را دعوت به اپلیکیشن کنید به شما سفر رایگان هدیه می دهد.
• روش ارزشی: در این نوع از بازاریابی ویروسی، ارزش محصول یا خدمات شما مورد توجه است. در این روش، فرد به کیفیت محصول خود مطمئن است و افرادی که در گذشته از شما خرید کرده اند نیز به علت راضی بودن از محصول شما، آن را به افراد دیگر معرفی می کنند. این روش تا زمانی که محصول شما کیفیت داشته باشد، ارزش دارد و به صورت دهان به دهان پخش می شود.
• روش مارپیچی: در این روش، شما یک محصول را تولید می کنید. در صورتی که مشتریان از محصول شما راضی بوده و یا علاقه داشته باشند آن را به افراد دیگر نیز معرفی کنند، محصول شما به صورت دهان به دهان پخش می شود. در این روش فقط افرادی که از محصول راضی هستند، نظر خود را با دیگران اشتراک می گذارند.

6 گام برای تکنیک بازاریابی ویروسی

در این بخش با تکنیک هایی برای افزایش بازاریابی ویروسی آشنا می شویم.

1- اعتبار اجتماعی

در نخستین گام، افراد برای حس اینکه دوست دارند در مورد یک موضوع حرف بزنند، می خواهند توانایی به اشتراک گذاشتن آن را نیز داشته باشند. به همین منظور فعالیت در شبکه های اجتماعی امری بسیار مهم است. چرا که مردم دوست دارند از نظر اجتماعی مثبت به نظر برسند و پیشنهادها و نظراتشان مثبت به نظر برسد.

2- یادآوری

یادآوری بدین معناست که کاری کنیم افراد به یاد ما بیوفتند که این گام به دو دسته تقسیم می شود:

• تبلیغات دهان به دهان فوری: تبلیغاتی است که در لحظه و به صورت فوری انجام می شود.
• تبلیغات دهان به دهان دنبال دار: این نوع تبلیغات به صورت مستمر و همیشگی وجود دارد.

حال چه چیزی باعث مستمر و طولانی بودن میشود؟

1. افکاری که در زمان و مکان خاصی به مغز ما خطور می کنند: به این منظور است که افراد در موقعیت هایی مانند زمان خاص یا مکان خاص تحت تاثیر قرار میگیرند.
2. در دسترس بودن: این بدان معناست که افراد هرچه که یک محصول بیشتر در دسترسشان باشد استفاده می کنند و این باعث طولانی شدن و مستمر بودن خرید آن محصول می شود.
3. محرک های محیط اطراف: گاهی افراد با تبلیغات و محرکه های مانند آن جلب شده تا محصولی را خریداری کنند. هر قدر آن محرکه ها بیشتر باشد، باعث خرید بیشتر می شود.
4. مکرر بودن افکار: هر قدر که تبلیغات محصولات خود را تکرار کنید، مورد توجه بیشتر افراد قرار می گیرد.

3- احساسات

تبلیغات و پیام ها باید به گونه ای باشد که احساسات فرد را برانگیزد. احساسات نقش مهمی روی افراد دارد. افرادی که احساسات آن ها مورد هدف قرار می گیرد، قطعا برای این نوع بازاریابی موفق تر هستند. برای مثال جمله (اعتیاد اگر خودت را نکشد، غصه اش مادرت را خواهد کشت) جمله ای بود که روی احساسات افراد تاثیر و باعث ترک بسیاری از آن ها شد.

4- نمایان کردن

مردم به یکدیگر نگاه می کنند و کاری را انجام می دهند. برای موفق بودن در این حوزه، بایستی باید تبلیغات انجام دهیم. برای مثال اگر شما یک خیاط هستید و لباس هایی خاص تولید می کنید، اتیکت لوگوی خود را روی لباس بگذارید.

این ایده را اولین بار استیو جابز به کار برد. او درک کرد لوگو نباید روبروی فرد قرار بگیرد؛ بلکه باید پشت لب تاب و روبروی افراد مقابل باشد.

5- ارزش کاربردی

مردم بسیار علاقمند به این موضوع هسند که افکار و عواطفشان را یکدیگر به اشتراک بگذارند. تمایل به خبرچینی یکی از راه هایی است که روابطمان را با دوستان و همکارانمان شکل می دهد. این بدان معناست که اشخاصی را برای این کار انتخاب کنیم که از هم صحبتی با آن ها لذت میبریم. در صورتی که این ارتیاط مجازی است نیز از ابزار ها و روش هایی استفاده کنیم که تمایلات انسان را زیاد می کند.

6- داستان

برای آن که دیگران به صورت بهتری محصولات، خدمات و هدف شما را بشناسند، سعی کنید آن را در قالب یک داستان برای این افراد توضیح دهید. چرا که عموما وقتی انسان ها برای یکدیگر داستان تعریف می کنند، نسبت به یک صحبت عادی تبادل اطلاعات بیشتری رخ می دهد.

ویژگی های یک محتوای وایرال یا ویروسی

در این قسمت به بررسی ویژگی هایی که باعث می شود یک محتوا ویرال یا همان ویروسی شود می پردازیم.

• کیفیت: مهم نیست که محتوا شما به چه شکل باشد، به شکل تصویر، فیلم، محتوا و…باشد. اما مهم است که با کیفیت باشد. برای مثال اگر عکس و یا اگر ویدیو است، آن را با کیفیت خوبی ارائه کنید. منظور از کیفیت، کیفیت فنی نیست بلکه ارزش عکس و ویدیو است.
• خلاقانه بودن: مهمترین ویژگی کمپین هایی که ویروسی شده اند این است که همه آن ها خلاقانه طراحی شده اند. محتوا این نوع کمپین ها عموما اگر به صورت ویدیو یا عکس باشند در آن ها طرح های خلاقانه به کار رفته و در آن ها از طرح های جدید استفاده می شود.
• پاسخ دهی به یک نیاز: بسیاری از بازاریابی های موفق درست زمانی انجام شده که افراد نیاز به یک محصول را دارند. یعنی درست زمانی که جامعه حس نیاز دارد انجام می شود. برای مثال اپلیکیشن تلگرام درست زمانی که افراد حس نیاز کردند وایرال شد.

چگونگی پخش محتوای وایرال

این نوع محتوا ها عمدتا با شبکه های اجتماعی قابل پخش هستند. البته باید این نوع محتوا ها توسط متخصصین این کار صورت گیرد. چرا که این این افراد می تواند به درستی پیام شما را انتقال دهند.

کلید وایرال شدن، شناخت بازار هدف، انتشار ویدیو است. یعنی اگر شما بتوانید بازار هدف خود را تشخیص دهید، می توانید با تولید محتوا، عکس و ویدیو های خلاقانه در حوزه خود شناخته شوید. در صورتی که این روند را برای مدتی ادامه دهید، به عنوان برندی خوب شناخته خواهید شد.

چهار ویژگی بازاریابی ویروسی موفق

1. خدمات یا محصولات با ارزشی را ارائه میکنند.
2. بدون زحمت منتشر شدن این محتوا ها
3. به دنبال علاقه ها و انگیزه های مشترک افراد هستند
4. برای ارتباط از شبکه های ارتباطی موجود استفاده میکنند.

نتیجه

محتوای بازاریابی ویروسی باید به گونه ای باشد که خود افراد علاقمند به نشر آن باشند. در نتیجه هر چه محتوای شما سودمندتر و احساساتشان را برانگیخته کند و نمایان شدن پیدا کند قطعا این محتوا ویروسی شده است. همچنین در زمانی ک شما از کیفیت محصول خود مطمئن و افرادی که از شما خرید می کند هم از کیفیت محصول شما راضی باشند باعث میشود که برند شما مورد توجه قرار بگیرد.